Boerderijen (de Spaanse fincas), maar ook huizen en stadswoningen. In Jávea en omgeving zie je er veel die gemaakt zijn van Tosca zandsteen. Een honingachtige, goudkleurige steensoort die een belangrijk element vormt in de architectuur van het oude dorpscentrum. Als de zon erop schijnt, schitteren de portalen je tegemoet. De steensoort zorgt voor een prachtige, monumentale uitstraling.
De nu zo waardevolle steensoort werd in het verleden al veel gebruikt en toen gewoon in de omgeving gewonnen uit rotsen. Die kalkhoudende rotspartijen werden vele honderdduizenden jaren geleden gevormd, hier aan de Costa Blanca. In de afgezaagde delen kun je de verschillende duinlagen onderscheiden en ook de kloven, waar de steenhouwers toegang kregen tot de rotspartij, om hun stukken steen uit te houwen. Die bewerkten ze dan later om ze te verkopen.
En zo vind je aan de kustlijn van Jávea nog altijd verschillende oude winplaatsen van Tosca steen. Als het water laag staat herrijzen er grote rotsformaties waarin je duidelijk de lijnen ziet lopen van stukken uitgesneden rots. Twee Muntayas (rotspartijen), die van Dalt en Baix, waren ongetwijfeld ooit de belangrijkste steengroeves van de hele Valenciaanse kust. Ze zijn sinds de Romeinse tijd tot in de jaren zeventig geëxploiteerd. In 1972 werd de winning van Tosca steen bij wet verboden en de steensoort beschermd.
Een andere belangrijke plek is de Cova Tallada, aan de voet van de kliffen van Cap de Sant Antoni. Daar vind je ook overblijfselen uit de oudheid. Het is een zeer oude groeve die al sinds de 12e eeuw werd gebruikt. Momenteel vormen deze ‘Toscars’ een waardevol natuurlijk erfgoed, waarin het landschap en het klimaat uit het verleden te zien is. Ook kun je er zien hoe men te werk ging om het Tosca steen uit te houwen.
Op dit moment worden veel oude Tosca stenen uit ruïnes, oude boerderijen en stadswoningen hergebruikt om de authentieke sfeer en materialen in grote renovaties of zelfs nieuwe villas te gebruiken. In Jávea zitten verschillende bedrijven die zich specialiseren in het maken van bijvoorbeeld bogen, pillaren en andere bouw elementen. Kijk maar eens op Artosca website: http://www.artosca.es
Wil je meer zien van wat er allemaal van Tosca steen gemaakt is (aan overkappingen, schuren en woningen), dan is er ook een route die je kunt afleggen. Voor meer informatie: http://en.xabia.org/ver/1645/Ruta-dels-Riuraus.html
